Φ. Τερζάκης, Η νέα φιλοσοφική δεξιά

Σε άρθρο του (2007) ο Φ. Τερζάκης γράφει:

Σε καιρούς πολιτικής ορθότητας, για να είναι ουσιαστικά δεξιός κάποιος, να λειτουργεί δηλαδή αποτελεσματικά σαν συντηρητής και πρόμαχος του status quo, πρέπει να χρησιμοποιεί φλογερή αντιδεξιά ρητορεία – να κατακεραυνώνει τον ανορθολογισμό και τη βία της ανατροπής, «απ’ όπου κι αν προέρχονται», κολλώντας τους τη ρετσινιά του φασισμού. Δεν έχουμε τίποτα εναντίον της αριστεράς, σαν να λέμε, φτάνει αυτή να μην επιχειρεί να ανατρέψει τίποτα από την υπάρχουσα τάξη πραγματων – εχθρός μας είναι η αντιδημοκρατική «δεξιά», ο φασισμός, και αν καταγγέλλουμε ορισμένες αριστερές πρακτικές είναι μόνο και μόνο επειδή μοιάζουν εν τοις πράγμασι με τον φασισμό. Οπως καταλαβαίνει κανείς, ωστόσο, στόχος και παραλήπτης ταυτόχρονα αυτής της ρητορικής είναι η αριστερά: αν δεν είστε μαζί μας (μ’εμάς τους ηθικούς και φιλελεύθερους δημοκράτες) είστε κατ’ανάγκη μ’εκείνους (τους δολοφόνους και τα ανορθολογικά τέρατα). Νάσερ ίσον Χίτλερ, έλεγαν στη δεκαετία του ’50. Σήμερα ο όρος που συνοψίζει αυτήν την εξίσωση είναι, στην πολιτική γλώσσα, τρομοκρατία. Στη φιλοσοφική γλώσσα ανορθολογισμός και/ή γνωστικισμός.

Στη συνέχεια αναλύει δύο σύγχρονα βιβλία που θεωρεί ιδεοτυπικά για την ιδεολογία της νέας φιλοσοφικής δεξιάς. Το δεύτερο βάλλει κατά του «γνωστικισμού», το πρώτο κατά του «ανορθολογισμού». Για τον «ανορθολογισμό» σημειώνει:

Το πιο αδιάψευστο γνώρισμα της δεξιάς πολιτικής ταυτότητας […] είναι η απόκρυψη της σχέσης συνέχειας που υφίσταται ανάμεσα στην κεφαλαιοκρατική οικονομία και την πολιτική μορφή του ολοκληρωτισμού. Και οι απεγνωσμένες προσπάθειες για απόκρυψη αυτής της σχέσης διαστρέφουν την ίδια την κατανόηση του ολοκληρωτικού φαινομένου. Επιστρατεύονται τα «ανορθολογικά», «ρομαντικά» κ.ο.κ. χαρακτηριστικά, τα οποία στην πραγματικότητα ήταν διακοσμητικά και χωρίς ουσιαστική συνέπεια στοιχεία του γερμανικού ναζισμού και του ιταλικού φασισμού και αποσιωπάται το κύριο, ιδιάζον και δομικό γνώρισμά του: η αποκορύφωση της εργαλειακής ορθολογικότητας στο πρόγραμμα μιας γραφειοκρατικής χειραγώγησης όλων των πτυχών της κοινωνίας και μιας απεριόριστης εργαλειοτεχνικής κυριαρχίας πάνω στη φύση. […] Ετσι με την ίδια αυτή συσκοτιστική κίνηση, αφ’ενός κρύβεται ο δολοφονικός χαρακτήρας και οι απώτατες οικοκτονικές συνέπειες του ίδιου του καπιταλισμού, αφ’ ετέρου δημιουργείται μια τερατώδης σύγχυση του ολοκληρωτισμού με κάθε μορφή ρομαντικού αντικαπιταλισμού […Ομως] ο ολοκληρωτισμός δεν τελείωσε με τη συντριβή του ναζισμού κια του φασισμού (άντε και του σοβιετικού εξαμβλώματος), ούτε πραγματικός κληρονόμος του είναι η λούμπεν ακροδεξιά που όντως σηκώνει κεφάλι στις ημέρες μας σε πολλά σημεία της Ευρώπης, αλλά ζει […] στην «κανονική» εξέλιξη των μεγάλων καπιταλιστικών σχηματισμών της εποχής.

Πηγή: Περιοδικό Σημειώσεις, τ. 65, Ιούνιος 2007.

2 thoughts on “Φ. Τερζάκης, Η νέα φιλοσοφική δεξιά

  1. Για γερμανικό ναζισμό και ιταλικό φασισμό μας λέγει: «το κύριο, ιδιάζον και δομικό γνώρισμά του: η αποκορύφωση της εργαλειακής ορθολογικότητας στο πρόγραμμα μιας γραφειοκρατικής χειραγώγησης όλων των πτυχών της κοινωνίας και μιας απεριόριστης εργαλειοτεχνικής κυριαρχίας πάνω στη φύση. […]».

    Μα αυτό είναι χαρακτηριστικό όλων των καθεστώτων: φιλελεύθερων, κομμουνιστικών, φασιστικών.

    Ο ρομαντισμός στήριξε σε πολλές εκδοχές του την Παλινόρθωση ή μήπως θα πρέπει να τον μετράμε από τον Γαλλικό Μάη και δώθε;

  2. Εψαχνα το πρωτότυπο να δω μήπως δεν το μετέφερα σωστά, Λεωνίδα (δεν το βρήκα), διότι εκ πρώτης όψεως έχεις δίκιο – είναι χαρακτηρισμό του νεωτερισμού όχι του φασισμού.

    Για τον ρομαντισμό δεν κατάλαβα την ένστασή σου.

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s