Η κρίση χρέους στην Ελλάδα με εύληπτο και συνοπτικό τρόπο από τον Γ. Σταθάκη (Σύριζα) στην εφημερίδα Αυγή, της 02.12.2012. Η πρότασή του δεν είναι εξίσου διαυγής με την ανάλυση:
Από «κούρεμα» σε «κούρεμα»
Υπάρχουν τρεις τρόποι για να αντιμετωπιστεί η κρίση του δημόσιου χρέους. Αυτό δεν αποτελεί ιδιαίτερη προσέγγιση κάποιας οικονομικής σχολής, νεοκλασικής, κεϋνσιανής, μαρξιστικής ή άλλης, αλλά κοινό τόπο όλων των οικονομικών σχολών. Κοινώς, δεν έχει ανακαλυφθεί κάποιος τέταρτος τρόπος. Οι τρεις τρόποι είναι η μερική ή ολική πτώχευση, η διαγραφή δηλαδή χρέους, ο πληθωρισμός και η οικονομική μεγέθυνση της οικονομίας.
Ο πληθωρισμός είναι μία σχετικά απλή διαδικασία. Στη σημερινή ευρωπαϊκή κατάσταση, εάν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αντί για 2% ποσοτικό στόχο που έχει για τον πληθωρισμό, έθετε το 4%, τότε η χρηματοδότηση της οικονομίας και η ρευστότητα θα αυξάνονταν και ο πληθωρισμός θα οδηγούσε σε σταδιακή αποκλιμάκωση το δημόσιο χρέος των χωρών που αντιμετωπίζουν κρίση χρέους.
Η οικονομική μεγέθυνση είναι ο δεύτερος τρόπος. Εάν ο ρυθμός ανόδου μιας οικονομίας είναι μεγαλύτερος από το επιτόκιο δανεισμού ενός κράτους, τότε το χρέος σταδιακά μειώνεται.
Ο τρίτος τρόπος είναι η διαγραφή μέρους του χρέους προκειμένου να καθίσταται βιώσιμο και ικανό να εξυπηρετείται από την οικονομία. Κατά κανόνα η εξυπηρέτησή του μπορεί να κινείται στο 3%-4% του ΑΕΠ.
Τούτων λεχθέντων, στην Ελλάδα επιχειρείται εδώ και δυόμισι χρόνια μία πρωτόγνωρη θεώρηση της κρίσης χρέους, που ισχυρίζεται κάτι μοναδικό, κάτι που μπορεί να μην στηρίζεται σε καμία απολύτως οικονομική θεωρία· εντούτοις επαναλαμβάνεται διαρκώς και αδιαλείπτως σε όλους τους τόνους από την τρόικα και την ελληνική κυβέρνηση. Αυτοί ισχυρίζονται ότι, για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα του χρέους, πρέπει να εφαρμοστεί μία ακραία πολιτική λιτότητας, αποπληθωρισμού και δημοσιονομικής προσαρμογής, που παράγει αναπόφευκτα ύφεση και ακραία συρρίκνωση του ΑΕΠ. Έτσι θεωρούν ότι το χρέος θα πληρωθεί. Μάλιστα, ο ισχυρισμός γίνεται ακόμα πιο ακραίος, καθώς υποστηρίζει ότι μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία του κρίσιμου πλεονάσματος του προϋπολογισμού (το περίφημο 4,5%), το οποίο θα χρηματοδοτεί τα τοκοχρεωλύσια.
Η πραγματικότητα φυσικά ακολουθεί την παγιωμένη οικονομική θεωρία. Διότι, εάν υπήρχε τέταρτος τρόπος, θα είχε μάλλον ανακαλυφθεί από κάποιον οικονομολόγο, οποιασδήποτε σχολής, τα τελευταία 200 χρόνια. Η πραγματικότητα λοιπόν έδειξε ότι με την εφαρμογή του αποπληθωρισμού και της ύφεσης, με την εφαρμογή δηλαδή του Μνημονίου, το ελληνικό χρέος εκτινάχθηκε στα ύψη. Από 120% έφθασε αισίως στο 190%, έγινε δηλαδή εξόφθαλμα μη βιώσιμο. Το επιχείρημα ότι το Μνημόνιο οδηγεί ντε φάκτο στη χρεωκοπία είναι απόλυτα λογικό.
Συνεπώς, εφόσον συνεχίζεται η πολιτική του Μνημονίου, το ελληνικό δημόσιο χρέος δεν μπορεί να πληρωθεί και, άρα, πρέπει να ακολουθήσει την πορεία της διαγραφής, πρέπει να υπόκειται σε συνεχείς περικοπές. Μέχρι στιγμής έχουν γίνει μερικές. Το PSI προέβη σε κούρεμα 50%, αφού το 20%, που είχε αρχικά τεθεί, θεωρήθηκε μικρό. Δεν πέρασε λίγος καιρός και όλοι μιλούσαμε για ένα νέο κούρεμα, αυτή τη φορά του χρέους της Ελλάδας προς τον EFSF και τα κράτη – μέλη της Ευρωζώνης, περίπου 35% ή 120 δισ. Το ΔΝΤ εμφανίστηκε λίγο αργότερα με αυτό ακριβώς το αίτημα για το 2013.
Το Eurogroup, πριν από λίγες ημέρες, αποφάσισε κάτι μάλλον υποδεέστερο. Εξάντλησε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία προκειμένου να μειωθεί μεν το χρέος ή να μεταφερθεί για μετά το 2020, χωρίς να προσφύγει στην άμεση διαγραφή. Μόνο που οι αποφάσεις που πάρθηκαν μπορεί να είναι, μαζί με την επαναγορά χρέους, γύρω στα 45-55 δισ. Όχι 120. Όλοι υποψιάζονται ότι το νέο κούρεμα θα γίνει μετά τις γερμανικές εκλογές.
Ας ανακεφαλαιώσουμε την κατάσταση ως έχει σήμερα. Το ελληνικό χρέος είναι 330 δισ. και ως κεφάλαιο από το προηγούμενο Μνημόνιο έχει μεταφερθεί η αποπληρωμή του από το 2020 μέχρι το 2040. Μέχρι το 2020 θα έπρεπε η Ελλάδα να πληρώσει μόνο τόκους, που ήταν 100 δισ.: 50 από ιδιωτικοποιήσεις και 50 δισ. από το πλεόνασμα του προϋπολογισμού. Τώρα, καθώς οι ιδιωτικοποιήσεις προϋπολογίζονται σε 10 δισ., εμφανίστηκε ένα κενό περίπου 40 δισ. Το ποσό αυτό μεταφέρθηκε για μετά το 2020 -με βάση τις αποφάσεις του Eurogroup- ανατοκίζοντάς το εικονικά, για να μην ζημιωθεί δήθεν ο EFSF. Πρόκειται για κλασικό μορατόριουμ, που έλεγε ο ΣΥΡΙΖΑ, και μας έλεγαν ότι είναι αδύνατον να συμβεί και να το δεχθούν οι εταίροι.
Μένουν άλλα 60 δισ., τα οποία και αυτά μία δεδομένη στιγμή θα μεταφερθούν στο απρόσωπο και μακρινό μέλλον. Η οικονομική θεωρία φυσικά και θα επιβεβαιωθεί. Υπάρχουν, δυστυχώς, μόνο τρεις τρόποι και ο συνδυασμός τους είναι ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος. Τέταρτος δεν υπάρχει. Μετά το 2020, ίσως και πολύ πριν, το ελληνικό χρέος θα έχει αμέσως η εμμέσως υποστεί διαδοχικές περικοπές, διαδοχικές κουρέματα ή θα έχει εξοβελιστεί στο απώτερο και μακρινό μέλλον.
Το πρόβλημα δεν είναι το χρέος, αλλά το Μνημόνιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ ορθώς ξεχώρισε τα δύο και ζήτησε την άμεση αλλαγή της οικονομικής πολιτικής στην Ελλάδα προκειμένου να ακυρωθεί η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης και να επιστρέψει η οικονομία σε τροχιά ανόδου. Το χρέος είναι αυτόνομο θέμα, άρα και η δανειακή σύμβαση που αφορά την αναχρηματοδότησή του μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο χωριστής διαπραγμάτευσης. Μορατόριουμ, ρήτρα ανάπτυξης, αμοιβαιοποίηση του χρέους και πληθώρα άλλων εργαλείων είναι εκεί για να γίνουν αντικείμενο μιας ορθολογικής αντιμετώπισης, και αυτό θα έπρεπε να είχε γίνει από την αρχή.
Αντίθετα, όσο εφαρμόζεται το Μνημόνιο, τόσο μεγαλύτερο είναι και το ποσοστό του χρέους που θα πρέπει να κουρευτεί. Οι εταίροι εμμένουν στο μνημόνιο γνωρίζοντας ότι δεν θα πάρουν ποτέ τα λεφτά τους πίσω. Όσο η καταστροφή της ελληνικής οικονομίας συνεχίζεται, τόσο οι εταίροι και η ελληνική κυβέρνηση θα πηγαίνουν από κούρεμα σε κούρεμα, θριαμβολογώντας κάθε φορά για τη νέα αρχή που γίνεται και που δικαιώνει την πολιτική του Μνημονίου. Το χρέος δεν θα πληρωθεί τελικά μάλλον ποτέ. Αλλά το τίμημα για την ελληνική οικονομία θα είναι πολύ μεγάλο, εκτός εάν μπορέσουμε να απεμπλακούμε από το Μνημόνιο. Όσο συντομότερα, τόσο καλύτερα.
βιβλιοθηκη herrk 